Vücudumuz zaman zaman çeşitli sinyaller göndererek bir şeylerin yolunda gitmediğini haber verir. Bu sinyallerden biri de koltuk altında hissedilen sertlik ya da beze oluşumudur. Her ne kadar günlük yaşamda sık karşılaşılan bir durum olmasa da, koltuk altındaki bu tür değişiklikler fark edildiğinde pek çok kişide endişe yaratabilir. Özellikle bu sertlik uzun süre geçmiyorsa, büyüyorsa ya da ağrılı hale geliyorsa, altta yatan nedeni anlamak için dikkatli olmak gerekir. Peki hangi belirtiler ciddiye alınmalı ve ne zaman doktora başvurulmalı? Gelin birlikte inceleyelim.
Koltuk Altında Sertlik Neden Olur? En Yaygın Sebepler
Koltuk altında fark edilen sertlikler, birçok kişinin zaman zaman karşılaştığı yaygın bir durumdur. Bu sertliklerin en sık görülen nedeni, bağışıklık sistemimizin önemli parçalarından biri olan lenf bezlerinin geçici olarak büyümesidir. Özellikle soğuk algınlığı, grip ya da boğaz enfeksiyonları gibi durumlarda, vücut enfeksiyonla savaşırken lenf bezleri şişebilir ve bu da koltuk altında bir sertlik hissine neden olabilir. Ancak lenf bezleri dışında da bu bölgede sertliğe yol açabilecek birçok farklı neden vardır. Örneğin, koltuk altındaki kıl köklerinin iltihaplanması (folikülit), küçük apseler, yağ bezeleri (lipom) veya iyi huylu tümörler de bu hissin arkasında olabilir. Genellikle zararsız olan bu oluşumlar, bazı durumlarda tıbbi değerlendirme gerektirebilir. Öte yandan, koltuk altında hissedilen bazı sertlikler ciddi sağlık sorunlarının habercisi de olabilir. Özellikle meme kanseri gibi hastalıklar, lenf yolları aracılığıyla koltuk altındaki lenf bezlerine yayılabilir. Bu yüzden sertliğin yapısı oldukça önemlidir. Hareket etmeyen, sert, ağrısız ve zamanla büyüyen kitleler mutlaka bir uzman tarafından değerlendirilmelidir. Ayrıca, bu bölgedeki travmalar, kas zorlanmaları ya da yoğun egzersizler de koltuk altında geçici sertlik hissine yol açabilir. Bu tür durumlarda genellikle ağrı da eşlik eder ve birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Koltuk altındaki sertlikler çoğunlukla masum olsa da, vücudunuzda alışık olmadığınız bir değişiklik fark ettiğinizde doktorunuza danışmak her zaman en doğru adım olacaktır.
Hangi Belirtiler Ciddi Bir Hastalığın Habercisi Olabilir?
Koltuk altında oluşan her sertlik ya da şişlik mutlaka ciddi bir hastalık anlamına gelmese de, bazı belirtiler bu durumun daha yakından incelenmesini gerektirebilir. Özellikle bazı özellikler varsa dikkatli olmakta fayda var. Eğer koltuk altındaki sertlik hızlı bir şekilde büyüyorsa, birkaç haftadan uzun süredir geçmiyorsa, dokununca ağrı yapmıyorsa ve cilt altında hareketsiz bir yapıya sahipse bu durum sıradan bir lenf bezi büyümesinden farklı olabilir. Aynı şekilde, sertlikle birlikte ciltte renk değişikliği, kızarıklık ya da yara oluşumu gibi durumlar varsa bu tablo mutlaka bir uzman doktor tarafından değerlendirilmelidir. Bununla birlikte, sadece lokal belirtiler değil, vücudun genelinde görülen bazı semptomlar da önemli olabilir. Örneğin ateş, açıklanamayan kilo kaybı, gece terlemeleri, sürekli yorgunluk gibi sistemik belirtiler de varsa, bu durum daha ciddi bir sağlık sorununa işaret edebilir. Böyle bir tabloyla karşılaşıldığında “Lenf bezi büyümesi tehlikeli mi?” diye düşünmek yerine zaman kaybetmeden bir sağlık uzmanına başvurmak en doğru yaklaşım olacaktır. Özellikle ailede kanser öyküsü bulunan bireyler, bu tür belirtileri daha dikkatli takip etmeli ve geç kalmadan tıbbi destek almalıdır. Unutmayın, erken teşhis her zaman hayat kurtarır.
Evde Koltuk Altı Sertliğine Ne Yapılır? Ne Zaman Doktora Gitmeli?
Koltuk altında hissedilen hafif sertlikler ya da şişlikler her zaman endişe verici olmayabilir. Özellikle yakın zamanda geçirilen bir üst solunum yolu enfeksiyonu sonrası ortaya çıktıysa, bu durum büyük olasılıkla enfeksiyon kaynaklı geçici bir lenf bezi büyümesidir. Böyle durumlarda evde uygulanabilecek bazı basit yöntemler belirtilerin hafiflemesine yardımcı olabilir. Öncelikle bölgeyi zorlamamak ve dinlendirmek önemlidir. Ilık bir bezle yapılan sıcak kompres, hem dolaşımı artırarak rahatlama sağlar hem de ağrıyı hafifletir. Gerekirse doktor önerisiyle ağrı kesici veya iltihap giderici (anti-inflamatuar) ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca koltuk altı hijyenine dikkat etmek, terlemeyi azaltacak pamuklu ve bol kıyafetler tercih etmek ve tıraş sırasında cildi tahriş etmemeye özen göstermek de iyileşmeyi destekler. Ancak bazı durumlarda bu belirtiler kendiliğinden geçmeyebilir. Eğer koltuk altındaki sertlik 2 haftadan uzun süredir devam ediyorsa, zamanla büyüyorsa ya da ağrısız, hareketsiz bir yapıdaysa mutlaka bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır. Ayrıca sertlikle birlikte ateş, kilo kaybı, gece terlemeleri gibi başka belirtiler de varsa durum ciddiye alınmalıdır. Kadınlarda koltuk altı bölgesi, meme dokusuna yakın olduğu için burada hissedilen sertlikler meme sağlığı açısından da önem taşır. Bu yüzden vakit kaybetmeden bir genel cerrahi uzmanına başvurmak, doğru tanıya ulaşmak açısından kritik bir adımdır. Gerekli fizik muayene ve testlerle birlikte, şikâyetin kaynağı hızlıca belirlenebilir ve uygun tedaviye başlanabilir.
Koltuk Altı Şişliklerde Ne Tür Testler Yapılır?
Koltuk altındaki bir şişlik fark edildiğinde, bunun nedenini anlamak için bazı tıbbi testlere başvurmak gerekebilir. İlk adım her zaman doktorun yapacağı fizik muayenedir. Doktor, şişliğin büyüklüğünü, sertliğini, ağrılı olup olmadığını ve hareketli bir yapıya sahip olup olmadığını değerlendirir. Eğer lenf bezi büyümesinden şüphelenilirse, ilk tercih genellikle ultrason olur. Lenf bezi ultrasonu, şişliğin iç yapısını, sınırlarını, cilt altı dokularla ilişkisini ve damarlanma durumunu detaylı şekilde gösterir. Bu sayede doktor, şişliğin zararsız bir lenf bezi büyümesi mi yoksa başka bir yapıya mı ait olduğunu daha iyi anlayabilir. Ultrason sonrasında gerekiyorsa kan testleri istenir. Bu testler enfeksiyon varlığını, bağışıklık sisteminin durumunu ya da başka bir sistemik hastalığı ortaya koyabilir. Ancak bazı durumlarda ultrason yetersiz kalabilir ya da şüpheli bir görüntü saptanabilir. Böyle bir durumda bir adım ileri gidilerek biyopsi yapılması gerekebilir. Peki, biyopsi nedir? Biyopsi, şüpheli kitleden küçük bir doku parçası alınarak laboratuvarda incelenmesidir. Bu sayede hücresel düzeyde değerlendirme yapılır ve kitlenin iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğu net bir şekilde belirlenir. Bazen tanıyı netleştirmek için BT (bilgisayarlı tomografi) veya MR (manyetik rezonans görüntüleme) gibi ileri görüntüleme tekniklerine de ihtiyaç duyulabilir. Tüm bu testler, koltuk altındaki sertliğin altında yatan nedeni doğru şekilde belirlemek ve gerekiyorsa en uygun tedaviye zamanında başlamak için yapılır.