TR
EN
AR
Endoskopi; yemek borusu, mide, onikiparmak bağırsağı ve kalın bağırsak gibi sindirim sistemi bölümlerinin kamera ile incelenmesini sağlayan bir tanı yöntemidir. İşlem sırasında hekiminiz gerektiğinde çok küçük doku örnekleri alabilir ve bu örnekler mikroskop altında incelenmek üzere patolojiye gönderilir. İşte bu noktada birçok kişinin aklındaki soru “endoskopi biyopsi ne demek?” oluyor. Kısaca söylemek gerekirse, endoskopide şüpheli görünen bir alanın “gözle” saptanan bulgusunun “mikroskop altında” doğrulanması için mini bir doku örneği alınmasıdır. Bu rehberde endoskopi sonucu ile biyopsi arasındaki ilişkiyi, raporlarda sık geçen ifadelerin ne anlama geldiğini, patoloji raporu anlamını ve biyopsi sonrası süreci blog formatında kapsamlı ve anlaşılır bir dille ele alacağız.
Bilgi Al
Endoskopi Sonucu ve Biyopsinin Rolü
Endoskopi raporu, hekiminiz tarafından işlem sırasında görülen bulguların sistematik biçimde kaydedildiği belgedir. Bu belgede kızarıklık, erozyon, ülser, polip gibi lezyonların yerleri, boyutları ve görünüm özellikleri detaylandırılır. Ancak endoskopinin sağladığı görüntü “makroskopik” düzeydedir; yani dokunun hücresel yapısı hakkında kesin bilgi vermez. Biyopsi tam da bu boşluğu doldurur. Biyopsi ile alınan milimetrik doku örnekleri patoloji laboratuvarında incelenir ve hücre düzeyinde kesin tanıya yaklaşılır. Böylece endoskopide “şüpheli” olarak not edilen bir alanın gerçekten iltihabi mi, enfeksiyona mı bağlı, metaplazi ya da displazi içerip içermediği; hatta kanserle uyumlu olup olmadığı belirlenir. Bu nedenle biyopsi, endoskopi bulgularını doğrulayan ve tedaviyi yönlendiren tamamlayıcı, kritik bir adımdır.
Biyopsi nedir, neden alınır?
Biyopsi, endoskopi sırasında özel bir aletle alınan çok küçük doku parçalarının patolojik inceleme için laboratuvara gönderilmesidir. İşlem ağrısızdır ve birkaç saniye içinde tamamlanır; çoğu zaman hastalar tarafından hissedilmez. Biyopsi, kızarıklık, erozyon, ülser ya da polip gibi lezyonların doğasını ayırt etmek, H. pylori gibi enfeksiyonları göstermek, kronik gastrit veya kolit gibi iltihabi hastalıkların derecesini belirlemek ve en önemlisi hücresel düzeyde anormallikleri (metaplazi, displazi) ortaya koymak için alınır. Pek çok kişi “biyopsi kanser midir?” diye endişelenir. Hayır; biyopsi kanser demek değildir, kanseri doğrulamak ya da dışlamak için yapılan tanısal bir incelemedir. Sonuçlar çoğu zaman tedavi planını netleştirir: gerekiyorsa bakteriye yönelik eradikasyon tedavisi başlanır, reflü yönetimi güçlendirilir, metaplazi veya displazi saptanırsa takip aralıkları buna göre düzenlenir.
Biyopsi Alınması Ne İfade Eder?
Biyopsi alınması, tek başına olumsuz bir durumun göstergesi değildir; aksine tanının doğruluğunu artırmayı hedefleyen bilimsel bir yaklaşımdır. Endoskopide görülen bulgular bazen “şüpheli” veya “uyumlu olabilir” gibi ifadelerle rapora yansır. Bu belirsizliği gidermenin yolu, hücrelerin mikroskop altında değerlendirilmesidir. Dolayısıyla biyopsi, “ön tanı”dan “nihai tanı”ya giden yolda en önemli adımdır. Biyopsi sonucuna göre ilaç tedavileri, diyet ve yaşam tarzı önerileri, kontrol endoskopisi zamanlaması ya da polip/erken lezyonların endoskopik olarak çıkarılması gibi planlar belirlenir. Kısacası biyopsi, belirsizliği azaltır, gereksiz tedavileri önler ve gereken durumlarda zamanında müdahale imkânı sağlar.
Endoskopi Raporunda Sık Görülen Terimler
Endoskopi raporları tıbbi terminoloji içerdiği için zorlayıcı olabilir. “endoskopi raporu terimleri” araması yapanlar için özetle: “eritem” kızarıklığı, “erozyon” yüzeysel doku kaybını, “ülser” daha derin bir yarayı ifade eder. “Polip”, lümene doğru uzanan çıkıntılı dokudur ve çoğu iyi huyludur; gerektiğinde çıkarılır ya da biyopsi alınır. “Gastrit” mide mukozasındaki iltihabı anlatır; “eroziv” ya da “non-eroziv” gibi nitelemeler şiddet ve tip hakkında fikir verir. “Reflü özofajit” yemek borusunda asit hasarına işaret eder. “İntestinal metaplazi”, hücrelerin adaptif dönüşümünü ifade eder ve risk katmanlamasıyla takip gereksinimi doğurabilir. “Displazi” (düşük veya yüksek dereceli) hücresel anormalliklerin varlığını gösterir ve daha yakın takip ile gerekirse tedavi ihtiyacını gündeme getirir. Raporlarda H. pylori adı sık geçer; bu, mideye yerleşen bir bakteridir ve varlığı biyopsi veya hızlı testlerle doğrulanır. “Biyopsi alındı” ibaresi numunenin alındığı bölge ve sayıyı (örneğin antrumdan iki adet) belirtir; bu bilgiler patoloji raporuyla eşleştirilerek yorumlanır.
Biyopsi Sonuçlarının Yorumlanması
Pek çok kişi “biyopsi sonucu nasıl yorumlanır?” diye merak eder. Bu noktada patoloji raporu anlamı kritik önemdedir. Patoloji raporları genellikle makroskopik tanım (göze görünüm), mikroskopik bulgular ve tanı/sonuç bölümlerinden oluşur. “Kronik aktif gastrit, H. pylori pozitif” ifadesi bakteriye yönelik tedavi gerektirebilir. “Reflü ile uyumlu değişiklikler” yazıyorsa asit baskılayıcılar ve yaşam tarzı düzenlemeleri öne çıkar. “İntestinal metaplazi” saptanırsa risk sınıflaması yapılarak takip aralıkları planlanır. “Düşük” veya “yüksek dereceli displazi” varlığında yakın endoskopik takip, gerekirse endoskopik çıkarma ya da ileri tedaviler gündeme gelir. “Malignite saptanmamıştır” kanserin dışlandığına işaret eder; ancak raporun bütünü ve endoskopi bulgusu birlikte değerlendirilerek yine de kontrol planı yapılabilir. Polip veya çıkarılmış bir lezyona ait örneklerde “cerrahi sınırlar negatif” ifadesi lezyonun tamamen çıkarıldığını düşündürürken, “sınırda displazi” ek işlem ihtiyacına işaret edebilir. Son olarak, aynı patolojik bulgu farklı klinik bağlamlarda farklı kararlar doğurabileceği için, rapor mutlaka endoskopi bulgusu, şikâyetler ve kan testleriyle birlikte yorumlanmalıdır.
Biyopsi Sonrası Süreç
Biyopsi sonrası bekleyiş dönemi, çoğu hasta için en zor kısımdır; ancak raporların çıkma süresi genellikle birkaç iş günüdür ve merkeze göre değişebilir. Bu süreçte hekiminiz aksini belirtmediği sürece normal beslenmeye dönebilir, reçetelenen ilaçlarınızı düzenli kullanabilirsiniz. Kan sulandırıcı, NSAID gibi ilaçlar konusunda kendi başınıza değişiklik yapmamalı; mutlaka hekiminizden onay almalısınız. İşlem sonrası hafif boğaz rahatsızlığı, gaz veya şişkinlik görülebilir; ancak şiddetli karın ağrısı, artan kanama, siyah renkli dışkı, ateş gibi alarm bulgularında gecikmeden sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. Biyopsi sonucuna göre H. pylori pozitif olanlarda eradikasyon tedavisi başlanır ve tedavi bitiminde “iyileşti mi?” sorusunu yanıtlamak için kontrol testi planlanır. Metaplazi veya displazi saptanan olgularda risk düzeyi ve eşlik eden faktörlere göre endoskopi takip aralıkları belirlenir. Polip çıkarıldıysa patoloji sonucuna bağlı olarak tekrar endoskopi zamanı netleştirilir. Kısacası, biyopsi sonucu yalnızca bir “etiket” değil; tedavi, takip ve yaşam tarzı önerilerini kişiselleştiren bir yol haritasıdır.
Genel Cerrahi Uzmanı Ödülü Sahibi Doç. Dr. Çetin ALTUNAL‘dan Mide Botoksu, Hemoroid ve Kıl Dönmesi başta olmak üzere tiroid hastalıkları, meme kanseri, safra kesesi hastalıkları, fıtık tedavileri ve bimodal mide botoksu tedavileri için randevu ve detaylı bilgi almak için buraya tıklayın.
Direkt iletişime geçmek için;
Tel : +90 (212) 706 87 97
Mail : info@cetinaltunal.com
