D Vitamininin Yan Etkileri

D vitamini sağlık için oldukça önemlidir. Vücudumuzun hücrelerinin görevlerini düzgün yapması ve sağlıklı olması için oldukça önemli bir vitamindir. 

Çoğu insan yeterli düzeyde D vitamini almaz, o yüzden sık sık takviyeler kullanılır. Fakat burada bilinçsiz kullanılan D vitamini takviyeleri nadiren D vitamini zehirlenmesine neden olabilir. 

D Vitamini Eksikliği ve D Vitamini Zehirlenmesi

D vitamini , kalsiyum emilimi, bağışıklık fonksiyonu ve kemik, kas ve kalp sağlığının korunmasında rol oynar. Gıdalarda doğal olarak bulunur ve cildiniz güneş ışığına maruz kaldığında vücudunuz tarafından da üretilebilir.

D vitamini açısından yağlı balıklar gibi zengin olan besin miktarı çok azdır. Ayrıca çoğu insan güneşten de yeterince D vitamini alamazlar. 

Bu nedenle dünyada 1 milyardan fazla insanda D vitamini eksikliği olduğu düşünülmektedir. Takviyeler çok yaygındır. Hem D2 hem de D3 şeklinde D vitamini alınabilir. D3 vitamini hayvansal gıdalarda D2 vitamini ise bitkisel gıdalarda bulunur. D vitaminin yeterli düzeyde olması kilo verimini kolaylaştırdığı için obezite tedavisinde de önemlidir. 

D3 vitaminin kan D vitamini düzeylerini arttırma etkisi, D2 vitamininden çok daha fazladır.   Çalışmalar, günde tükettiğiniz her 100 IU D3 vitamininin, kandaki D vitamini seviyenizi ortalama olarak 1 ng/ml arttıracağını göstermiştir. Bununla birlikte, uzun süre aşırı yüksek dozlarda D3 vitamini almak vücudunuzda aşırı D vitamini birikimine neden olabilir.

D vitamini zehirlenmesi, kandaki D vitamini düzeyi 150 ng/ml üzerine çıktığında ortaya çıkacaktır. D vitamini yağ dokusunda depo edilir ve yavaş yavaş salınır. Bu nedenle D vitamini zehirlenmesi olursa, D vitamini alımı bırakılsa bile yağ dokusundan D vitamini salınımı devam edeceği için zehirlenme bulgularının kaybolması birkaç ay sürebilir. 

D vitamini takviyesi alan kişilerin kan D vitamini düzeylerini takip ettirmelerinde fayda vardır. Güneş ışığı ve besinlerle D vitamini zehirlenmesi düzeyinde D vitamini düzeylerine çıkmanız olası değildir. 

D vitamini gereğinden fazla aldığınızda ortaya çıkabilecek yan etkileri aşağıdaki gibidir.

• Yüksek D Vitamini Seviyeleri

Kanınızda yeterince D vitamini olması sizi osteoporozdan korur ve bağışıklık sisteminizi güçlendirir. 

D vitamini düzeyinizin 30 ng/ml üzerinde olması yeterli görünse de  40-80 ng/ml seviyelerinin korunması önerilir. 100 ng/ml üzeri zararlı olabilir.

Günlük önerilen ortalama güvenli doz 4000 IU olup kimi kaynaklar 10.000 IU’ ye kadar önermektedir. 

Bir vaka çalışmasında aşırı dozda D vitamini alan bir kadın yorgunluk, unutkanlık, mide bulantısı, kusma, geveleyerek konuşma ve diğer semptomların ardından hastaneye kaldırıldı. 

• Yüksek Kan Kalsiyumu Seviyeleri

D vitaminin en önemli rollerinden biri, yediğimiz yiyeceklerdeki kalsiyumun bağırsaklardan emilmesine yardımcı olmaktır. 

Bununla birlikte D vitamini düzeyiniz yüksekse, emilen kalsiyum miktarı da artabilir. Kan kalsiyum düzeyinin yükselmesi, tehlikeli yan etkilere neden olabilir. 

Bu yan etkileri arasında mide ağrısı, mide bulantısı, kusma, yorgunluk, baş dönmesi, kafa karışıklığı, aşırı susuzluk ve sık idrara çıkma sayılabilir.

Normal kan kalsiyum aralığı 8,5–10.2 mg/dl’dir. Bildirilen bir çalışmada iki erkek, uygun olmayan şekilde etiketlenmiş D vitamini takviyeleri aldı ve kan kalsiyum düzeylerinin 13,2-15 mg/dl (3,3-3,7 mmol/l) olmasına neden oldu. Dahası, takviyeleri almayı bıraktıktan sonra seviyelerinin normale dönmesi bir yıl sürdü.

• Bulantı Kusma ve İştahsızlık

Fazla D vitamini alımının yan etkilerinin çoğu kandaki artan kalsiyum düzeylerine bağlıdır. Ancak bu belirtiler kan kalsiyumu yüksek olan herkeste görülmez. Genellikle D vitamininin aşırı alımına bağlı kan kalsiyum düzeyi 12 mg/dl üzerine çıktığında yan etkiler ortaya çıkmaktadır.

• Mide Ağrısı Kabızlık ve İshal

Mide ağrısı, kabızlık ve ishal genellikle gıda intoleransı ya da irritabl bağırsak sendromu bulgularıdır. Fakat D vitamini zehirlenmelerinde de ortaya çıkabilir. 

• Kemik Kaybı

D vitamini kalsiyum emilimi ve kemik metabolizması için oldukça önemlidir. Fakat gereğinden fazla D vitamini almak bu süreci tersine çevirebilir. 

D vitamini zehirlenmesinin birçok bulgusu kan kalsiyum seviyelerindeki artışa bağlansa da, K2 vitamini düzeylerini düşürebileceği ve buna bağlı bulguların da ortaya çıkacağı söylenmektedir. 

K2 vitamini kalsiyumu kemiklerde tutarak, kalsiyumu kanın dışında tutar. D vitamininin aşırı yüksekliğinin K2 vitamin etkinliği azaltabileceği düşünülmektedir. Otla beslenen hayvanların eti ve sütü de K2 vitamini açısından zengindir. Kemikleri korumak için bu besinler tüketilebilir ya da K2 vitamini desteği alınabilir. 

• Böbrek Yetmezliği

D vitaminin aşırı alımı sıklıkla böbrek hasarına neden olabilir. Yapılan çalışmalar D vitamini zehirlenmesi olan kişilerde orta ya da şiddetli böbrek hasarı bildirmiştir. 

Lütfen D vitaminini kontrolsüz olarak kullanmayın. Unutmayın ki, vücutta depo edilen bu vitaminin fazlası oldukça tehlikeli olabilir. Doktorunuzun takibinde ve önerdiği düzeylerde D vitamini kullanmak uygun bir yaklaşım olacaktır.

Diğer blog yazılarımızı okumak ve daha fazla konuda bilgi sahibi olmak için https://www.cetinaltunal.com/blog/ sayfamızı ziyaret edin.