Hashimoto(Haşimato) Hastalığı Nedir?

Hashimoto(Haşimato) Hastalığı, bağışıklık sistemimizin boyunumuzda yer alan tiroid bezine saldırması ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu durum tiroid bezinin iltihaplanmasına ve uzun dönemde yeterince tiroid hormonu salgılanamamasına (hipotiroidizm) neden olur.

Tiroid bezi boynumuzda yer alan ve kalkan şeklinde hormon salgılayan bir dokudur. Bu doku tiroid hormonları olan T3 ve T4 hormonlarının yapılıp, salgılandığı yerdir. Bu hormonların salgılanmasını kontrol eden TSH (tiroid stimülan hormon) adını verdiğimiz hormon ise beyinde hipofiz bezinden salgılanarak, tiroid bezinin tiroid hormonu üretmesini sağlar.

Tiroid bezinin birçok hastalığı mevcuttur. Tiroid bezinin az çalışması, çok çalışması, tiroid bezinde hormon salgılayan ya da salgılamayan nodüller oluşması olası hastalıklardır. Haşimoto Hastalığı da tiroid bezinin az çalışmasına neden olan ve en sık görülen hastalıktır.

Hashimoto(Haşimato) Hastalığı, kronik lenfosittik tiroidit olarakta bilinir. Tiroid hormonu azlığının (hipotiroidizm) en sık nedeni de Hashimoto(Haşimato) Hastalığı’dır. Öncelikle orta yaşlı kadınları etkilese de her yaştaki kadın ya da erkekte görülebilir.

Hashimoto(Haşimato) Hastalığı Semptomları:

Hashimoto(Haşimato) Hastalığı, genellikle yıllar içinde ilerleyerek tiroid bezi hasarına ve tiroid hormonu azlığına neden olur. Ortaya çıkan belirtiler tiroid hormonu yetersizliğine bağlı olarak (hipotiroidizm) ortaya çıkar. 

• Halsizlik
• Yorgunluk
• Kabızlık
• Ciltte kalınlaşma
• Saçlarda dökülme
• Çabuk üşüme
• Depresyon
• Tırnak kırılması
• Dilde büyüme
• Kilo alma
• Unutkanlık
• Adet düzensizliği

belirtilerden bazılarıdır. 

Bu belirtilerden bazılarına sahipseniz tiroid fonksiyon testlerinize baktırmanız faydalı olabilir. Hipotiroidizm fark edilmezse zamanla tiroid bezi hormon salgılaması yönünde daha çok uyarılacaktır ve bu nedenle tiroid bezi büyüyecektir. Tiroid bezinin büyümesi boynunuzun kalın görünmesine neden olabilir. Ayrıca tiroid bezi büyüdüğünde yemek borusu ve soluk borusuna baskı yaparak yutkunmada zorluk veya nefes darlığına neden olabilir.

Hashimoto(Haşimato) Hastalığı Risk Faktörleri:

• Cinsiyet. Kadınların Hashimoto(Haşimato) Hastalığı’ na yakalanma riski çok daha yüksektir.
• Yaş. Hashimoto(Haşimato) Hastalığı daha çok orta yaşta ortaya çıkar.
• Kalıtım. Ailenizde Hashimoto(Haşimato) ya da diğer otoimmün hastalıklar mevcutsa, risk daha fazladır.
• Radyasyon maruziyeti. Aşırı düzeyde çevresel radyasyona maruziyet, Hashimoto(Haşimato) Hastalığı riskini arttırmaktadır.

Hashimoto(Haşimato) Hastalığı Teşhisi Nasıl Konulur?

Genel olarak kendinizi halsiz ve yorgun hissediyorsanız, nedeni bilinmeyen kilo alımınız ve kabızlığınız varsa, doktorunuz olası Haşimoto Hastalığı açısından bazı testler isteyecektir.

• Hormon testi:

  Kan testleri ile tiroid bezinizin ürettiği tiroid hormon seviyeleri ölçülebilir. Tiroid beziniz az çalışıyorsa; genellikle tiroid bezinizin salgıladığı tiroid hormonları düşük çıkarken, tiroid bezinin hormon salgılamasını sağlayan ve beyindeki hipofiz bezinden salgılanan TSH (Tiroid Stimülan Hormon) düzeyiniz yüksek saptanacaktır. 

• Antikor testi:

   Hashimoto(Haşimato) Hastalığı bir otoimmün bozukluk olduğundan, kanda anormal antikorlar saptanabilir. Bu antikorlar tiroid bezinde yer alan bir enzim olan tiroid peroksidaza karşı oluşan antikorlardır (Anti TPO). Hashimoto(Haşimato) Tiroiditi bulunan herkeste bu antikorlar yüksek saptanmayabilir.

Hashimoto(Haşimato) Hastalığı Tedavisi

Hashimoto(Haşimato) Hastalığı’nın tedavisi sadece takip ya da ilaç kullanımını içerebilir. Hormon eksikliği düşündürecek bir bulgunuz yoksa ve tiroid beziniz normal çalışıyorsa, doktorunuz sadece takibi yeterli bulabilir. Gerekli durumlarda sentetik tiroid hormonu olan levotiroksin, beslenme değişiklikleri, kilo verimi, vitamin ya da mineral destekleri önerilebilir.

Doktorunuz levotiroksin başlanmasını uygun görürse, 6-8 haftalık periyotlarla hormon dengeniz oluşana kadar kontroller önerebilir. Eğer kalp hastalıklarınız ve aşırı hipotiroidiniz varsa hormon dengenizin sağlanması daha yavaş planlanabilir, aksi taktirde kalp hastalıklarının kötüleşme riski artabilir. Ayrıca aşırı dozda levotiroksin kemik mineral kaybına ve osteoporoza neden olabilir. Uygun doz aralığında kullanıldığında levotiroksine bağlı neredeyse hiç yan etki görülmez.

Doktorunuzun önerdiği ilacı, önerdiği dozda unutmadan hergün kullanmanız oldukça önemlidir. Bazı ilaçlar levotiroksin ile etkileşebileceği için kullanacağınız ek ilaçları mutlaka doktoruzla paylaşmalısınız.

Hashimoto(Haşimato) Hastalığı ve diğer tiroid hastalıkları doğru yönetildiğinde, hayat kalitenizi etkilemeden kontrol altında tutulabilir.

Bu konuda tanı ve tedavi süreçlerinde bizlerle iletişime geçebilirsiniz. 

Sağlıklı günler dileriz.

Op. Dr. Çetin ALTUNAL

Genel Cerrahi Uzmanı