Metabolik Sendrom Nedir?

Metabolik Sendrom,  kalp hastalıkları, tip 2 diyabet ve inme gibi hastalık risklerini artıran risk faktörleri bütünüdür. Bu risk faktörlerine sendrom x, dismetabolik sendrom ya da insülin direnci sendromu isimleri de verilmektedir. Metabolik sendrom riski yaşla birlikte artar. 

Risk Faktörleri

• Yaş: Yaş arttıkça metabolik sendrom riski artar.

• Obezite: Bel çevresi yağlanması, metabolik sendrom riskini arttırır.

• Diyabet: Ailenizde diyabet hastalığı olması ya da gebelik sırasında diyabetinizin olması (gebelik şekeri) metabolik sendrom riskinizi arttırır.
• Bazı Hastalıklar: Karaciğer yağlanması, uyku apnesi, polikistik over gibi hastalıklarınız varsa metabolik sendrom riskiniz daha yüksektir.

Metabolik sendromun kesin nedeni bilinmemektedir. Metabolik sendromun birçok özelliği insülin direnci ile ilişkilidir. İnsülin direnci, kan şekerini düşürmek için insülinin efektif olarak etki edememesi olarak tanımlanabilir. Genetik mirasınız ve yaşam tarzınızın oluşturduğu faktörler bu duruma neden olabilir. 

Kimler Metabolik Sendroma Sahip Olabilir?

Bel çevresi yağlanması fazla olan, diyabeti olan ya da ailesinde diyabet öyküsü olan, ensede ya da koltuk altında insülin direncinin bir bulgusu olan Akantozis Nigrikans adı verilen koyu cilt lekeleri olan kişiler özellikle risk altındadır.

Metabolik Sendromun Belirtileri Nelerdir?

Metabolik sendromun belirgin bir belirtisi yoktur. Metabolik sendrom zamanla hipertansiyon, diyabet, kolesterol yüksekliği gibi problemler nedeniyle bulgu vermeye başlayabilir. Eğer metabolik sendrom şüpheniz varsa doktorunuz bu konuda size yardımcı olacaktır.

Metabolik Sendrom Tanısı Nasıl Konulur?

Aşağıda listelenen beş bulgudan en az üçüne sahipseniz metabolik sendrom tanısı konulur.

• Bel çevresi erkekler için 102 cm veya daha fazla, kadınlar için 88 cm veya daha fazla 
• Ölçülen tansiyonun 135/85 mm-hg üzerinde olması ya da hipertansiyon için ilaç kullanımı
• Kan trigliserid seviyesinin 150 mg/dL üzerinde olması
• Açlık kan şekerinin 100 mg/dL üzerinde olması ya da şeker ilacı kullanmak
• HDL kolesterolün kadınlar için 50, erkekler için 40 mg/dL’ den az olması

Metabolik Sendromu Nasıl Önleyebilirim?

Metabolik sendromun altında yatan ana faktörün obezite olduğu düşünüldüğünde, sağlıklı kilo aralığına inmek ve fiziksel aktiviteyi arttırmak oldukça önemlidir. Kilo verimi aşamasında sağlıklı kilo verimi için profesyonel destek almanız metabolik sendrom risklerini bertaraf etmenize ya da oluşumunu önlemenize yardımcı olacaktır. Fiziksel aktiviteye rağmen, iştahınızı kontrol edemeyip kilo vermekte zorlanırsanız; doktorunuz size kilo verimine yardımcı bimodal mide botoksu, 6 aylık mide balonu, yıllık mide balonu, yutulabilir mide balonu, ilaç tedavileri, tüp mide ameliyatı gibi yöntemler önerebilir. İlk plan sizin kendi kendinize sağlıklı kilo aralığına inmenizi sağlamaktır, fakat sağlıklı kilo aralığına inmekte zorlandığınızda yardımcı yöntemler devreye girebilir. Beslenme programınızda karbonhidratı sınırlamanız ve lif içeriği yüksek besinler tüketmeniz faydalı olacaktır.

Metabolik Sendromun Oluşturacağı Sağlık Riskleri

• Kalp damar hastalıkları ve felç
• Yüksek tansiyon ve buna bağlı hasarlar
• Böbrek fonksiyonlarında bozulma
• Damar içi pıhtılaşma riski artar
• Diyabet ve diyabete bağlı komplikasyonlar
• Karaciğer yağlanması ve tedavi edilmezse siroz

Metabolik sendrom bulgu vermeden uzun yıllar sinsi şekilde ilerleyerek, geri dönüşü olmayan hasarlara neden olabilir.

Metabolik sendromu oluşturan risk faktörlerinden en az 1’ ine sahipseniz mutlaka gerekli tetkiklerin yapılıp, riskin azaltılma yolunun belirlenmesi için doktorunuza başvurunuz.